روز گذشته مقام‌معظم‌رهبری با حضور در حسینیه امام‌خمینی(ره) از نمایشگاه توانمندی‌های تولید داخل بازدید کردند. نمایشگاهی که سال‌های قبل هم شاهد برپایی آن بودیم اما تفاوت اصلی این دوره با سال‌های قبل، تاکید ویژه بر شرکت‌های دانش‌بنیان و زنجیره تامین تولید از طریق این شرکت‌ها است. شرکت‌هایی که امروز تا حدودی به بلوغ نسبی در حوزه نوآوری و فناوری رسیده‌اند و با تولید بسیاری از محصولات هایتک، راه کم اثر کردن تحریم‌ها در حوزه‌های مهمی مانند نفت، گاز، خودرو، فولاد و... را در کشور هموار کرده‌اند.

آمارها از حوزه دانش‌بنیان چه می‌گویند؟

رشد 16 درصدی تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان از سال 1401 تا 1402 و فعال بودن 9 هزار و 585 شرکت دانش‌بنیان براساس آخرین آمار در کشور، نشان می‌دهد ریل‌گذاری کشور در این زمینه تا امروز نتیجه‌بخش بوده است. نکته جالب اینکه از این تعداد 794 شرکت فناور، دو هزار و 9 شرکت نوآور و 6 هزار و 782 شرکت هم نوپا هستند. در اینجا به ایجاد اشتغال برای 306 هزار و 235 نفر از سوی این شرکت‌ها در سال 1401 هم اشاره‌ای داشته باشیم؛ شرکت‌هایی که بستر اصلی برای استفاده از ظرفیت نوآوری و فناوری در بخش‌های مختلف شده‌اند. تقسیم‌بندی حوزه دانش‌بنیانی کشور براساس گزارش سالانه زیست‌بوم دانش‌بنیان که به‌زودی گزارش مفصلی از آن را در «فرهیختگان» منتشر خواهیم کرد، درآمد عملیاتی 140 هزار میلیارد تومانی شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در بورس در سال گذشته است که از این میان 31 هزار و 222 میلیارد تومان سود خالص بوده است. درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان براساس اظهارنامه سال 1400، رقم 411 هزار میلیارد تومان بوده که نشان‌دهنده سهم نسبتا بالای آن از گردش اقتصاد کشور است. روند درآمد این شرکت‌ها طی سال‌های 96 تا 1400 رشد 10 برابری داشته که نشان‌دهنده هدف‌گذاری درست فعالان و متولیان این حوزه در کشور است؛ هرچند که طبیعتا تا رسیدن به نقطه مدنظر هنوز راه زیادی پیش رو داریم. اما این آمار و ارقام معنایش آن است نمی‌توان از سهم اثرگذار آنها هم در رفع چالش‌های داخلی صنایع و رفع نیازهای داخل و هم در اقتصاد گذشت.

بازدید 4 ساعته رهبر انقلاب از دستاوردهای دانش‌بنیانی کشور

گردهمایی دیروز فعالان این حوزه در حسینیه امام(ره) که حدود 40 غرفه‌ای از دانش‌بنیان‌های فعال در حوزه‌های «انرژی»، «صنعت نفت و پتروشیمی»، «صنایع خودروسازی»، «معدن و صنایع معدنی و فلزی»، «ارتباطات و فناوری اطلاعات و ساخت ماهواره»، «صنایع غذایی و کشاورزی»، «تجهیزات پزشکی»، «صنایع‌دستی»، «حمل‌ونقل هوایی، دریایی، ریلی و زمینی»، «صنایع نساجی» و «مسکن و لوازم خانگی» را شامل می‌شد، مهم‌ترین نمایشگاه امسال در این حوزه به شمار می‌رود. نمایشگاهی که با حضور چهار ساعته مقام‌معظم‌رهبری و بازدید ایشان از آخرین دستاوردهای دانش‌بنیانی همراه بود. موضوع قابل توجه که شاید در کمتر نمایشگاهی بتوان مشابه آن را پیدا کرد، حضور رهبری در دو نوبت برای بازدید از غرفه‌ها است، به‌طوری‌که ایشان یک بار از صبح تا اذان ظهر با حضور در برخی از غرفه‌ها در جریان عملکرد این شرکت‌ها قرار گرفتند و نوبت دوم هم بعد از اذان ظهر تا اذان مغرب بود. حضور چند ساعته ایشان که با حضور وزرای نفت، نیرو، صمت، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور و... همراه بود، فرصت کافی برای طرح دغدغه‌های فعالان این حوزه فراهم کرد. هرچند طبیعتا رونمایی از آخرین دستاوردهای دانش‌بنیانی در حوزه‌های مختلف، آن هم در شرایط اقتصادی و تحریمی کشور، خود از اهمیت قابل توجهی برخوردار است اما در این میان بازدید مقام‌معظم‌رهبری از اتاق عمل کاملا ایرانی که تمام تجهیزات آن از سوی متخصصان داخلی تولید شده بود را می‌توان یکی از بخش‌های جذاب نمایشگاه دیروز معرفی کرد. در این گزارش به سراغ برخی از صاحبان شرکت‌های دانش‌ بنیان حاضر در این نمایشگاه رفتیم تا از حال و هوای حسینیه امام بگویند.

بازدید 4 ساعته رهبر انقلاب از دستاوردهای دانش‌بنیانی کشور

گردهمایی دیروز فعالان این حوزه در حسینیه امام(ره) که حدود 40 غرفه‌ای از دانش‌بنیان‌های فعال در حوزه‌های «انرژی»، «صنعت نفت و پتروشیمی»، «صنایع خودروسازی»، «معدن و صنایع معدنی و فلزی»، «ارتباطات و فناوری اطلاعات و ساخت ماهواره»، «صنایع غذایی و کشاورزی»، «تجهیزات پزشکی»، «صنایع‌دستی»، «حمل‌ونقل هوایی، دریایی، ریلی و زمینی»، «صنایع نساجی» و «مسکن و لوازم خانگی» را شامل می‌شد، مهم‌ترین نمایشگاه امسال در این حوزه به شمار می‌رود. نمایشگاهی که با حضور چهار ساعته مقام‌معظم‌رهبری و بازدید ایشان از آخرین دستاوردهای دانش‌بنیانی همراه بود. موضوع قابل توجه که شاید در کمتر نمایشگاهی بتوان مشابه آن را پیدا کرد، حضور رهبری در دو نوبت برای بازدید از غرفه‌ها است، به‌طوری‌که ایشان یک بار از صبح تا اذان ظهر با حضور در برخی از غرفه‌ها در جریان عملکرد این شرکت‌ها قرار گرفتند و نوبت دوم هم بعد از اذان ظهر تا اذان مغرب بود. حضور چند ساعته ایشان که با حضور وزرای نفت، نیرو، صمت، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور و... همراه بود، فرصت کافی برای طرح دغدغه‌های فعالان این حوزه فراهم کرد. هرچند طبیعتا رونمایی از آخرین دستاوردهای دانش‌بنیانی در حوزه‌های مختلف، آن هم در شرایط اقتصادی و تحریمی کشور، خود از اهمیت قابل توجهی برخوردار است اما در این میان بازدید مقام‌معظم‌رهبری از اتاق عمل کاملا ایرانی که تمام تجهیزات آن از سوی متخصصان داخلی تولید شده بود را می‌توان یکی از بخش‌های جذاب نمایشگاه دیروز معرفی کرد. در این گزارش به سراغ برخی از صاحبان شرکت‌های دانش‌ بنیان حاضر در این نمایشگاه رفتیم تا از حال و هوای حسینیه امام بگویند.

رئیس کمیسیون دانش‌بنیان و کسب‌وکارهای نوین اتاق بازرگانی ایران:

نمایشگاه فرصتی برای طرح چالش‌ها با شخص اول کشور را فراهم کرد

سیدمحسن میرصدری، رئیس کمیسیون دانش‌بنیان و کسب‌وکارهای نوین اتاق بازرگانی ایران گفت: «نمایشگاه روز گذشته با محوریت ساخت داخل و با تمرکز روی بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان با حضور مقام‌معظم‌رهبری برگزار شد و واقعیت این است که حضور ایشان از یک‌سو باعث دلگرمی و از سوی دیگر باعث می‌شود تا بتوانیم نقشه راهی که برای ادامه راه داریم، مشخص‌تر شود. همچنین این نمایشگاه فرصتی بود تا بتوانیم چالش‌هایی که ما در این حوزه داریم را با بالاترین مقام کشور مطرح کنیم و ایشان هم دستوراتی را بدهند تا چالش‌های موجود برطرف شود.»

او با بیان اینکه بنده به نمایندگی از کانون تولیدکنندگان و اقتصاد دانش‌بنیان در نمایشگاه حضور یافتم، گفت: «در این کانون بیش از 140 عضو از 7 صنعت مختلف اعم از نفت، تجهیزات پزشکی، قطعات خودرو، نساجی، معدن و فولاد، فناوری اطلاعاتی و ابزارهای اتوماسیون و آب و 10 تشکل برتر ملی و اتاق بازرگانی همکاری داشتند. ما این کانون را در راستای فرمایشات مقام‌معظم‌رهبری که در سال 1400 عنوان کردند از دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ غفلت شده و در سال 1402 از فعالان بخش خصوصی و مردم دعوت کردند برای ایجاد ساختار برای دانش‌بنیان کردن اقتصاد و این کانون به‌عنوان ساختار غیرانتفاعی و مردم‌نهاد که متشکل از تولیدکنندگان برتر کالا و تجهیزات و متخصصین صنعت و دانشگاه است ایجاد شد.» رئیس کمیسیون دانش‌بنیان و کسب‌وکارهای نوین اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: «اهداف کانون‌مان هم تسهیلگری و پیگیری رفع موانع دانش‌بنیان در راستای تولید محصولات صادرات‌محور، تسهیلگری و پیگیری دانش‌بنیان کردن زنجیره تامین با هم به رساندن شرکت‌های کوچک و استارتاپ‌ها به شرکت‌های بزرگ است.» میرصدری تصریح کرد: «رهبری در این نمایشگاه درباره نحوه تشکیل این کانون سوال پرسیدند و ما نیز عنوان کردیم که این کانون از هشت صنعت مختلف تشکیل شده و پرسشنامه‌هایی هم طراحی کردیم تا از این طریق بعد از غربالگری به بیش از 140 عضو برسیم. سوال دیگر هم درباره مدلی این کانون بود که چطور می‌خواهد به دانش‌بنیانی شدن شرکت‌های بزرگ کمک کرده و این طرح را چه کسی اجرا می‌کند؟ به ایشان گفتیم که با اعضای کانون به اجماع رسیدیم که همین شرکت‌های بزرگ و شرکت‌های کوچک به‌هم‌رسانی شود و بتوانیم دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ را محقق کنیم. نکته دیگری هم که طرح کردیم این بود که اعضایمان را هم توسعه خواهیم داد.»

تاکید بر تولید ملی پیام اصلی حضور دانش‌بنیان در حسینیه امام خمینی

پرویز کرمی، مدیر‌ عامل کارخانه نوآوری آمپر: یکی از افراد موثری که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به‌صورت فراجناحی و فراقوه‌ای نظارت، هدایت و حمایت ویژه‌ای در مساله رشد و توسعه کشور خصوصا در حوزه‌های اقتدار ملی داشتند مقام‌معظم‌رهبری بودند؛ چه این اقتدار به‌صورت اقتدار نظامی و دفاعی و چه به‌صورت اقتدار علمی یا حتی در حوزه‌های فرهنگی- اجتماعی بوده است. این کار به‌ویژه در حوزه‌های علم و فناوری به‌واسطه دستورات، نشست‌ها و جلساتی که ایشان شخصا و راسا برگزار و پیشنهاد کردند مثل جلساتی که با نخبگان در ابتدای سال‌های دهه 60 از دانشگاه تهران شروع شد و بعد به دانشکده‌ها و دانشگاه‌های دیگر تسری پیدا کرد و در‌نهایت منجر به نشست‌های نخبگانی با شخص ایشان در دوره رهبری و همچنین منجر به شکل‌گیری بنیاد ملی نخبگان شد.

پیگیری‌های ایشان در زمینه‌های علمی، فناوری، نوآوری که در دولت‌های مختلف در انتهای دولت خاتمی و ابتدای دولت نهم یعنی دولت احمدی‌نژاد منجر به شکل‌گیری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری شد. ایشان لحظه‌به‌لحظه مسائل حوزه علم و فناوری را به‌صورت استمراری رصد کرده، جلسه گذاشته و پیگیری می‌کردند و به اصطلاح رفع گیر و تشویق می‌کردند و در‌صورت لزوم حمایت ویژه‌ای را اضافه بر آن چیزی که در قوانین موضوعه کشور یا در ضوابط، آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های اداری بود، انجام می‌دادند. همچنین اضافه بر این حمایت اگر نکته‌ای برای پیشرفت، اقتدار ملی، امیدآفرینی، انگیزه دادن به جوانان لازم بود را مطرح کرده و تلاش می‌کردند آن اقدام صورت گیرد.

حضور در نمایشگاه‌های علمی و فناوری در کشور یا حضور نمایشگاه‌هایی در حوزه تولید ملی، ساخت و تولید کالای ایرانی و ایران‌ساخت و تشویق، ترغیب و انگیزه دادن به افرادی است که در این حوزه‌ها هستند هم یکی از اتفاقات مهمی است که اخیرا نیز با توجه به مشغله‌های ایشان، این دست از نمایشگاه‌ها خصوصا بعد از کرونا در حسینیه امام خمینی برگزار می‌شود.

روز گذشته نیز رهبر انقلاب دوباره کار ویژه‌ای انجام دادند و این کار ویژه، تاکید موکد بر توجه به موضوع تولید ملی است. این نمایشگاه در جلسه صبح دو الی سه ساعت انجام شد و وقتی ایشان مطلع شدند هنوز بازدید از برخی غرفه‌ها باقی مانده و افرادی که در نمایشگاه شرکت کرده بودند، حرف برای گفتن دارند برای احترام به این افراد ادامه بازدید را به جلسه بعد از ظهر موکول کردند. در‌واقع ایشان برای نماز ظهر و عصر استراحتی دادند تا غرفه‌داران، افراد و متولیان نمایشگاه بتوانند نماز و نهار و استراحت داشته باشند و ادامه بازدید را به بعد‌از‌ظهر منتقل کردند. اکثر کارآفرینان نیز این موضوع را درک کردند که برگزاری این نمایشگاه برای یک شخصیت عالی، مرجع تمام و رهبر یک کشور چه میزان اهمیت دارد. بنده سال‌ها مسئول دولتی بودم، اما در بسیاری از مواقع ولو اینکه نمایشگاهی هم برقرار و برگزار شده بود از بخشی از نمایشگاه بازدید کرده و اگر به بخش دوم نمی‌رسیدیم عذرخواهی کرده و اعلام می‌کردم به‌طور مثال معاون و مدیرکل بنده از بقیه نمایشگاه بازدید خواهد کرد، ولی مقام‌معظم‌رهبری شخصا از نمایشگاه بازدید کردند و تمام کارآفرینان و مسئولان غرفه‌ها را دیدند و به نکات آنها گوش دادند. بنده شاید پنج شش‌بار تجربه حضور در نمایشگاه‌های اینچنینی را داشته و می‌دانم که چقدر این موضوعات برای رهبر انقلاب مهم است.

اضافه بر اینکه تلاش می‌شود آخرین تکنولوژی‌ها و ساخته‌های روز در حسینیه برای رهبری به نمایش گذاشته شود، گروهی نیز توسط ایشان مشخص می‌شود تا موضوعات مشترک را بررسی کرده و استمرار و ادامه پیگیری‌ها حتی روزها و هفته‌ها بعد از برگزاری نمایشگاه نیز ادامه دارد. بعد از برگزاری نمایشگاه گروه‌هایی در واحدها و معاونت‌های دفتر رهبری هستند که موضوعات مطرح شده از سوی رهبری را تا انتها پیگیری می‌کنند.